Hammerhead Shark from Cigdem Cooper on Vimeo.

2005 yılının Aralık ayında Sharm dalışlarım sırasında, kuru elbise ile dalan dalıcılara aval aval bakıp, bu insanların derdi ne demiştim kendi kendime... Aradan geçen üç buçuk yılın sonunda bu derdi anlamış bulunmaktayım ve 22 derece suda yüzerken iliklerime kadar donmaktayım. Haliyle 7 mm dalış elbisesi ile dalıyorum ve bu tam bir işkence. (Shorty ile 4 kilo ağırlık kullanan ben, 7 mm ile 9 kilo ağırlık kullanmak durumundayım, bir de bu yetmezmiş gibi 10 metrenin üstünde bacaklarım gövdemden yukarı doğru uçuşmasın diye ayak bileklerimde bilek ağırlığı kullanmaktayım[9 kilonun 3 kilosu ayak bileklerimde].Yazın 30 derece su ve 50 derece hava sıcaklığından sonra 8 derecelik bu ısı kaybı vücudumda kış etkisi yaratıyor, havuzda yüzerken bile donuyorum. Biran önce Haziran ayının gelmesini bekliyorum, haziran ayı ile birlikte Jackson Reef’in arkasında dalış yapmayı da... (Outside of Jackson Reef).


Tiran Boğazı’ndaki en favori dalış bölgesi olan Jackson Reef (burada favori görecelidir, kimisi Thomas’ı, kimisi Woodhouse’ı daha çok sever, benim favorim kesinlikle Jackson Reef), Tiran boğazında sıralanmış resiflerden en kuzeyde bulunanı oluyor. Tiran boğazına yolculuk edenler iki tane yarı batık gemi görürler, bunlardan birisi Gordon reef’teki Loullia, diğeri de Jackson reef’te bulunan Lara gemisidir. İşte Lara’nın bulunduğu yerin adı “Outside of Jackson”. Üç yılda 8 dalış yapabildim bu bölgeye, Sean 5 yıldır burada olmasına ve haftada iki gün Tiran’a gitmesine rağmen onun da 10 kadar dalışı bulunmakta bu bölgede. Gönül ister ki her gün Tiran boğazındaki resiflerin kuzey yakasında dalış yapılabilsin, fakat rüzgar buna izin vermemekte.


Madem Jackson outside’den bahsediyoruz, konunun başında ilk olarak Lara hakkında kelam etmekte fayda var.

Lara



Kıbrıs tüccar gemisi olan Lara 1981 yılında batmış, 1996 yılında da kısmen parçalanarak büyük bir kısmı dibe gömülmüş. 56 metrelerde pervanesini görmek mümkün, tabi Sharm El Sheikh’de 30 metre altında dalış yapabilmeniz mümkün olmadığı için pervaneyi görmeniz de mümkün değil (eğer teknik dalış yapmıyorsanız).
Lara, Alman Kieler Howaldtswerke AG Kiel şirketi tarafından Kıbrıs için yapılmış 4752 tonluk bir gemiymiş, geminin inşa sonrası ilk adı “Nopal” frenk zinciri anlamına geliyor. Daha sonrasında adı birkaç kez daha değişmiş. 1974 yılında “Krohn Trader, 1978 yılında “Aghios Lefteris”, yine 1978 yılında “Crest Lion”, son olarak da 1979 yılında Lara ismiyle yolculuk hayatı son bulmuş.



Inşa: 1956 (Almanya)
Kaza: 1981
Geminin uzunluğu: bilinmiyor
Kaza yeri: Jackson Reef, Boğazlar Tiran, Mısır.
Derinlik: 40m metre ile 60 metre arası

Son Yolculuk
Aralık 1981’da Aqaba’dan yola çıkmış ve yola çıkışında karşılaşabileceği ilk engel olan Jackson Reef’e hızlı bir şekilde çarpmış ve resif’e saplanmış. Kaza için yapılan araştırma sonucu Lara’nın yolculuğunu tamamlaması için yeterli yakıta sahip olmaması, yakıtın sadece kazanın gerçekleştiği bölgeye kadar yetecek olması sebebiyle, bunun sigorta şirketlerinden para almak için planlanmış bir kaza olduğu şüpheleri taşımaktaymış.


İşte Lara’yı görüp de dalış yaptığımız bu yere “Outside of Jackson” denmekte ve hava şartları müsait olduğunda, dalıcılar da gerekli yeterliliğe sahip bröve (Open Water ve Cmas 1* dalıcılar dalamaz, dalsa da reef’in etrafında maksimum 18 metre derinlikte dalışlarını gerçekleştirmektedirler) ve dalış becerisine sahipse bu bölgede dalış gerçekleştirilebilmektedir. Fakat resif’in kuzeyinde kalması ile her istenildiğinde dalış yapılması mümkün değildir.
Bunu anlamak için biraz bölgenin rüzgar ve dalga yapısıdan bahsedeceğim.

Tiran boğazının güney tarafı, kuzey tarafına göre daha sakindir, dalışlar da zaten bu güney tarafında gerçekleştirilir. Ağustos ve Eylül aylarında kuzey rüzgarları etkisi daha az görülür. Bu nedenle de reef açığı dalışları çoğunluklu olarak bu dört ay süresi içinde yapabilmekteyiz) İki önemli rüzgar var; birisi Khamsin, türkçe adıyla çöl rüzgarı, diğeri de Shamal, türkçe anlamıyla Kuzey rüzgarı, eski türkçe’de şimal kuzey anlamına gelmektedir.

Khamsin, Mart-Nisan ve Mayıs ayında ortaya çıkan, Sahara çölünden gelen sıcak ve şiddetli rüzgar türü. Arapça anlamı elli demek. Bu rüzgarlar 50 gün sürdüğü için bu ad verilmiş. Güney yönlü kuru ve sıcak olan Khamsin rüzgarı, havada bulut halinde toz ve kum katmanının oluşmasına neden olur. Hızı saatte 140 kilometreye kadar varabilir, ben 23 Mart akşamı burada şiddetli bir Khamsin rüzgarına maruz kaldım ki, her şey havalarda uçuşuyordu ve gündüz şansızlıkla pencere ve balkonu yıkamış bulunmuştum ki sabah her taraf kum doluydu. Akşam panjurları kapamak için bahçeye çıktığımda gözlerimi açmak mümkün değildi, tam bir kum fırtınası, daha önce de rüzgara maruz kalmama rağmen, bu gördüğüm en şiddetlisiydi.

Shamal ise; kuzey ve kuzeybatı yönlü rüzgarın ismidir. Saatte 50 kilometre hıza kadar yükselebilir. Sabah saatlerinde şiddetlidir, öğleden sonra ve akşam durulur. Bu rüzgarlar özellikle Tiran Boğazında oldukça kuvvetlidir.

Dalgalar da suyun yüzeyinin üzerinde rüzgarın etkisi ile sebep olmuş olan hareket transferinin olgusu olduğundan, rüzgarlı günlerde, özellikle rüzgar kuzey yönünden geliyorsa Tiran boğazındaki resiflerin kuzey yönünde dalış yapmak hem dalgıçlar hem de dalış tekneleri için oldukça tehlikeli. Dalgalı bir dalış günündeyseniz; dalışın sonunda mutlaka resiften uzaklaşmalı ve resifin açıklarında teknenizin sizi almaya gelmesini sağlamalısınız. Tekneye çıkarken oldukça dikkatli olmalı, su yüzeyinde maskenizi çıkarmamalı ve ikinci kademeden solumaya devam etmelisiniz. Dalgaların yavaşladığını hissettiğiniz anda hızlıca bota yanaşmalı, botun kıç tarafı suya doğru gömüldüğünde basamağa bir adım atmalı, kıç tarafı yukarı kalkarken sıkıca tutunmalı ve tekrar kıç tarafı batarken ikinci adımı atmalısınız. Tüm bunları yaparken sakin ve seri olmalısınız, kazayla suya doğru tekrar düşerseniz, hızla bottan uzaklaşıp, tekrar dalganın yavaşladığı anı beklemelisiniz.

Reef açığı yapılan Hammerhead dalışı, resifin 200 metre açığında suya atlanarak, resif’e doğru ilerlenerek yapılır, akıntılı günde yapılmaması gerekir. Boğaz olması sebebiyle, büyük tanker gemilerine ev sahipliği yaptığından , ne olursa olsun dalış sırasında yüzeye çıkmamak gerekiyor.
Eğer şanslıysanız Sharm’da Tiger Shark ya da Hammerhead görme şansının en yüksek olduğu dalış bölgesi burası, fakat şansız bir günse bir kaç deniz anasından başka hiçbir şey görmemek de mümkün. Genellikle 40 metre civarlarında rastlanıyor ya da daha aşağısında oluyor, bazı dalış rehberleri 30 metre civarında işaret makaralarını aşağıya doğru sarkıtarak, balık tutarmış gibi çek bırak yöntemiyle ilgi çekmeye çalışmakta, kimi dalış rehberleri dalıcılarının ellerine boş plastik şişeleri tutuşturarak iki el arasında çevirerek ses çıkarmalarını istemekte (köpek balıkları bu sese geliyormuş), kimisi de cd ya da başka parlak bir cisim sarkıtmakta.
Diğer bir inanış ise kalabalık dalıcı grupları, hammerhead sürülerinin dikkatini çekmekte ve yakınına gelmekte... İnanış çok...
Yukarıda videosunu yüklediğim dalış, oldukça kalabalık (13 kişiydik sanırım ya da 15) bir grupla yaptığım dalış sırasında çekildi. Suya atlamamızla görmemiz bir oldu, 40 metre civarındaydılar, kimi dalıcılar 25 metrede kalıp seyretmeyi tercih etti, kimimiz de 40 metreye düşerek yakın temas haline geldik. Bilgisayarın deko alarmına aldırış etmeyen son 3 dalıcı olarak 5 dakikalık dip zamanımızı 12 dakikaya çıkararak, 5 dakikasını da 20 li metrelerle geçirdiğimiz bir dalış gerçekleştirip, dalışın geri kalan kısmını beş metrede geçirmek durumunda kaldık.

Yaz geldi, Türkiye’den her hafta ucuz turlar bulunmakta.(500 TL’ye 7 gece-8 gün olan turlar var) Yapın bir çılgınlık atlayın-gelin. Sharm’daki dalış merkezlerine internetten rahatlıkla rezervasyon yaptırabilirsiniz, eğer şanslı bir Tiran günüyse, tekne tayfası ve dalış rehberi kabul ediyorsa, Jackson Outside dalışı yapmayı deneyin. Hiçbir şey göremeseniz bile, o sonsuz mavi hissi inanılmaz bir duygu.